WIRAMA
BASANTATILAKA
1.
Tangēh
yadin kahuningan rarasing maninjo,
Sighran
dhatȇng nrēpati krȇsnha rikang kadhatwan,
Ta
tan dunung ri kuru nātha siran tȇkangka,
Ngkanē
nararya Drhȇtarasttra siran cumundhuk.
Teges :
-
Tan
puput puput yan pada bawosang punika parisolah sang manonton,
-
Digelis
rawuh Ida Sang Prabhu Krȇsna ring puryan,
-
Nenten
jumujug ring linggih Ida Sang suyodhana indik idane rawuh irika,
-
Irika
ring linggih Ida Sang Dhrestarasta Ida nuli mapangguh.
2.
Ngka
Dronha Bhisma Krȇpa Ҫalya kapanggi harppat,
Lāwan
sangarya Widurā Dhrȇta rajya Karna
Ҫi
ghran sumungakȇnikang pasa jing narārya
Bhogāpa
bhoga saha mas mani rāja yogya.
Teges
:
-
Irika
Ida Bhagwan Drona, Bhagawan Bhisma, Bagawan Krepa, Prabhu Ҫalya, kapanggih
sedek mabebawosan,
-
Sareng
Ida sang Mantri widura, sang Dhrestarasta,miwah sang Karna,
-
Digelis
raris ngaturang pisuguh ring Ida sang Prabhu,
-
Rayunan
miwah sapaniskaran ipun sane lewihing rasa, maduluran mas manik sane manut ring
linggih sang Jumeneng Agung
Kaketus
saking:
Kakawin
Bharata yudha hal. 5
WIRAMA
WIRAT JAGADHITA
1.
Tat
ka la nrȇpa Krȇsna tantulusanyakra ri rȇsi
wara jahnawi suta,
Ngka
munggah sira kālihing ratha tȇhȇr tumihangakȇn
sarotama,
Tan
wyartnan magawē pupugni guna sang rȇsi lesu
marikā tarojwala,
Takwan
puh lumihat ri sang wara Cikandhi karanani gupā
nirālaga
Teges
:
-
Sadaweg
Ida Sang Prabhu Kresna wangde nibakang Cakra ring Ida resi Agung Bhisma,
-
Duk
punika munggah Ida Sang kalih ring kretane raris matitisang sanjata lewih,
-
Tan
lempas tatweke ngawe punah kawisesan Ida Sang Resi Agung,nuli lempor wisan dumilah
manggresresin,
-
Semaliha
dekdek kayun Idane ngaksi Sang Sikandi sane ngawinang lempor idane mayuda.
2.
Anghing
nātha yudhistirē kang inawēnira ri tangan, ininggi
tan wulat,
Wruh
Sang Dharma Sutē wulat prawara Bhisma
yanasunga hurip nirēsira,
Apan
nguni ripurwaning laga siran sumungakȇni nararya
Pandhawa,
Ndan
Sang wira Ҫikandhi rakwa lingirantakanira
lawanarya Palguna.
Teges
:
-
Wantah
Ida Sang Prabhu Darmawangsa sane ulapin Ida antuk tangan sah kawangsitin antuk
cacingak,
-
Uning
Ida Sang Darmawangsa ring cecingak Ida resi Agung Bhisma, wantah jaga
nywecayang jiwan idane ring Ida,
-
Dwaning
rihin ring pengawit yudane Ida nywecayaang jiwan Idane ring Sang Prabhu
Pandawa,
-
Sakewanten
Sang Cikandhi sane maraga prawira reko kasarengin antuk Sang Arjuna,maka larapan
sedan Idane.
Kaketus saking :
Kakawin Bharata Yudha hal. 27
WIRAMA
ASWALALITA
1.
Matangi kakanta matya
lȇpasēng pasir ta juga kēnakangkwa lȇlȇha,
Rurubana
puspa padapa ҫawangku satpada marakuҫa
nangisana,
Tȇngahanēng
tasik madhu tȇkapningang hanyuta ramwanasana
sumar,
Muliha
marēng smaralaya maran rijanmanika kaptyaning
wwanghajȇn.
Teges
:
-
Awinannya
adi, yening pade beli mati mangda kentungang ring segarane, punika wantah
sukayang beli ngawe ulangun,
-
Mangda
karurubin antuk sekar miwah kedapan bangken beline, mangda i tambullilingan
rauh mulisah mangelingin,
-
Mangda
longsoranga ke tengah segara madune olih sang pacang manganyut, pirantine
nganyut sekar masasah,
-
Beli
pacang budal ke Smara bhuwana, mangda ring dumadine benjangan onengin antuk
sang a jegeg.
2.
Wacana narēndra mangkana
Narēswari sumahura ngȇrȇsasrȇtakȇtȇr,
Prabhu
yatiki nimitani patiktaranca rimangēpu tan
wringulaha,
Nda
tanawȇding pati pȇjaha Sang Naradhipanasih
ri Pandhutanaya,
Kunangapa
tan Warȇg marȇkasēwaka ngwangiraras tayang
hȇlahȇla.
Teges
:
-
Sapunika
kengin daging wacana Ida Sang Prabhu, Ida Dewagung Istri raris nyawis babawose
masawang jejeh seret tur ngejer,
-
Ratu
Sang Prabhu sapuniki awinannya tityang panjeroan Palungguh I ratu nandang
kabyahparan, engsek belegbegan tan uning maparisolah,
-
Boya
sangkaning tityang jejeh padem pemekas ring jaga sedan palungguh Iratu
malantaran antuk sayange ring Sang Pandhawa,
-
Dwanign
durung med tityang ngaturang ayah minakadi nyewaka ring kabagusan palungguh
Iratu, punika sane ngardi manah tityange alam – alam.
Kaketus
saking :
Kakawin
Bharata Yudha hal. 90
WIRAMA
WIDARA GUMULUNG
1.
Tanhuningan
rahināwa tucapa kurunatha mijil ri yawa,
Sampunaҫoca
mabhusana salȇngkasirēng lagi polahira,
Karya
lumakwa numundanga narapati Krȇsna ri sang Widura,
Mwang
prawararya Yuyutsu Krȇpa Ҫakuni Karna sahayanira.
Teges
:
-
Tan
Kacarita wengine sampun reko tatas rahina, bawosang Ida Sang Kuru Pati medal
ring jaba,
-
Sampun
puput masucian tur sampun ngrangsuk raja Bhusana, sakadi pratingkah Ida
sarahina – rahina,
-
Pabwat
Idane jaga lunga ngaturin Sang Prabhu Kresna ring purin Ida sang Widura,
-
Kasarengin
antuk Sang Arya Yuyutsu Bhagawan Krepa, Sang sakuni, Sang Karna, punika iringan
Idane.
2.
Ҫighra
wawang tȇka sang Nrȇpati katȇmu Krȇsna lawan
Widura,
Ngka
sira ramya padhopaҫama mawacanā mijilēng pasabhan,
Ring
tadanantara mangkata dulura halȇp tȇkaping
mangiring,
Tekwan
ikang ҫubha manggala gumuruha kon mijilēng
wwangarum.
Teges:
-
Gelising
gelis rawuh Ida Sang Kurupati, kapanggih Ida Sang Kresna sareng Sang Widura,
-
Irika
Ida mabecik – becik saling ngaksama tur ngaturin Sang Kresna mangda medal ring
paseban,
-
Tan
aswe mamarga marerod, becik pikantenannya antuk akeh sang mangiring,
-
Napi
malih kadulurin antuk swaran gegambelane ngrudug, sekadi ngarahin para istrine
ayu – ayu mangda medal.
Kaketus saking :
Kakawin
Bharata Yudha hal. 11
WIRAMA
RAJANI
1.
Mulatawȇngis ta sang
Rawisutan kari karwa ratha,
Karana
nirā malȇs marawacē ratha Bhimasuta,
Ksanika
pȇjah ta sārathi Ghatotkaca tanpa bisa,
Tȇka
ri kudanya mangrepa rathanya wicirna nana.
Teges:
-
Ida
Sang Karna nyingak sarwi jenggis seantukan katinggal ngeraga sah kreta,
-
Awinan
Ida raris ngwales ngerusakang kretan Ida sang Gatotkaca,
-
Ajahan
pisan padem kusir kretan Ida Sang Gatotkaca
-
Tan
pangundili, rauhing kudannya makakeb tur kretan idane dekdek lebur.
2.
Irika mȇsat Ghatotkaca
marēng gaganantara mur,
Mari
mahawan lȇmah tuwi makandȇli mēga maya,
Irikana
rȇs hati nrȇpati Karna kalȇswana lӧk,
Lumihati
sūksma Sang Kalananāntha nora katon.
Teges:
-
Duk
punika makecos Ida sang Gatotkaca keambarane mlesat,
-
Wusan
mamargi ring pertiwine, wyakti masangkliban ring guleme saru,
-
Irika
raris rimrim pakayunan Ida Sang Karna kaleson kebukan,
-
Nyingakin
ical Ida Sang Gatotkaca icalne tan pisan makante.
Kaketus
saking :
Kakawin
Bharata Yudha hal. 49
Komentar
Posting Komentar